Paź królowej

Paź królowej (Papilio machaon)

Bardzo duży motyl, jeden z najpiękniejszych w Polsce, na Mazurach bardzo liczny.

Występuje w dwóch pokoleniach, w maju i w lipcu - sierpniu, ale czasem widywałem trzecie we wrześniu.

Motyl jest bardzo szybki, czasem lata nie wiele wolniej od ptaków, potrafi w mig przelecieć nad drzewami i zniknąć. Większe skupiska pazia występują na wietrznych górkach, gdzie motyl żagluje w powietrzu godzinami, przegania się z innymi paziami.

Dwie duże kropki na tyle skrzydeł imitują oczy, przez co są często wyrwane przez atakujące pazia ptaki.

Gąsienice pazia również są piękne, w młodym stadium prawie czarne, potem nabierają barw. Rośliny żywicielskie motyla to kopry, marchwie, gorysze i inne baldaszkowate.

Namierzyłem ze 25 większych kolonii pazia gdzie spotkanie go jest pewne w okresie rozwoju imago.

Modraszek arion

Modraszek arion (Phengaris arion)

Będący pod ochroną ścisłą i spotykany na niewielu stanowiskach, właściwie nie występujący już na zachodzie kraju, największy z naszych modraszków i z bardzo ciekawą biologią rozwoju.

Motyl jest niesamowicie szybki, przesiadujący często na szczytach sosenek, 3 -4 metry nad ziemią. Najłatwiejszy do ujęć w kadrze przed zachodem słońca, lecz nie rozkładający w tym czasie skrzydeł. Nie dziwię się, że lepidopterolodzy uganiają się za nim z siatką na motyle.

Związany z siedliskami piaskowymi, głównie murawami napiaskowymi i kserotermicznymi, czasem lasostepami.

Szczyt występowania to lipiec, ale może pojawić się już w czerwcu. Motyl żyje tylko kilka dni, przepoczwarza się nie równomiernie dlatego spotykany około 1,5 - 2  miesiące.

Rośliną żywicielską gąsienic jest macierzanka, dorosły motyl żywi się nektarem kwiatów różowych, fioletowych.

Gąsienice gdy osiągają ok. 5mm spadają na ziemię, a następnie zbierane są przez mrówki do mrowiska. Wszystko dzieje się dzięki zachęcającej wydzielinie wytwarzanej przez gąsienicę i zlizywanej przez mrówkę.

W mrowisku gąsienica jest już tylko pasożytem zjadającym larwy i jaja mrówek. Po ok. 10 miesiącach żerowania i zjedzeniu ok. 200 mrówczych larw przepoczwarcza się w wierzchniej warstwie mrowiska.

Przepoczwarczenie i ucieczka z mrowiska dzieje się zawsze wcześnie rano, kiedy mrówki są jeszcze mało aktywne i nie zdolne do zabicia motyla, któremu brakuje już feromonowej zasłony.

(podlaski samczyk modraszka ariona)

Damian Bujnowski

Modraszek amandus

Modraszek amandus (Polyommatus amandus)

Dość pospolity modraszek w naszej części Mazur. Samiczki są brązowe z niebieskim odcieniem na spodniej stronie skrzydeł.

Samce niebieskie i szybkie, amandusy latają na szczęście nisko nad ziemią.

Modraszki starzeją się bardzo szybko, u niektórych trzy dni to max ile żyją. Starszego samca łatwo poznać po wyblakłych kolorach, lekko przeźroczystych i zniszczonych skrzydłach.

Na Mazurach obserwowałem amandusa od czwartego tygodnia czerwca do końca lipca. Rośliną żywicielską motyla jest wyka ptasia. Spotkać go można na  polanach i łąkach zwłaszcza wilgotniejszych.

Na moim terenie obserwacji znam dziesięć bardzo silnych kolonii.

Miejsca występowania amandusa

Modraszek semiargus

Modraszek semiargus (Polyommatus semiargus)

Nieliczny mazurski modraszek występujący na kwietnych łąkach ekstensywnie wykorzystywanych.

Samica jest z wierzchu brązowa, samczyk niebieski z czarną obwódką.

Motyle latają nisko nad ziemią, preferują wilgotne części łąk.

Jak wiele motyli, tak i semiargus pada często łupem ptaków, jeśli uda mu się uciec to skrzydełka ma podziurawione.

Rośliny żywicielskie to głównie koniczyny, jaja składa zazwyczaj pojedynczo. 

Samica składająca jajo

W gminie Stare Juchy występuje na południowych krańcach.

Dorylas

Modraszek dorylas (Polyommatus dorylas)

modraszek dorylas -samczyk

Odwiedziłem kilka potencjalnych miejsc gdzie można by się spodziewać dorylasa. Na razie dwa siedliska wokół Starych Juch to jedyne na naszym pojezierzu, które udało mi się ocenić w ostatnich trzech sezonach na dobrze zachowane.

Motyl preferuje suche piaszczyste murawy, tereny po żwirowiskach. W dzień motyl jest bardzo ruchliwy i płochliwy, lecz warto za nim się uganiać. Samiec rzuca się w oczy przez swój wyjątkowy błękit.

Roślina żywicielska dorylasa to jak w przypadku malczyka przelot pospolity. Nie łatwo jest wypatrzyć gąsienice wewnątrz kwiatostanów.

Z obserwacji przypuszczam, że na Mazurach modraszek występuje prawdopodobnie w jednym pokoleniu, od połowy czerwca do końca lipca. Najłatwiej zaobserwować go wieczorem, gdy zasiada na źdźbłach, kwiatostanach by wygrzewać się w ostatnich promieniach słońca. Nie rozkłada jednak wtedy skrzydeł.

Samiczka jest brązowa z wierzchu i wiele ciemniejsza od spodu.